Aðalskipulag

Um aðalskipulag sveitarfélaga

Sveitarstjórn ber ábyrgð á gerð aðalskipulags. Skipulagsnefnd sveitarfélags annast gerð aðalskipulags í umboði sveitarstjórnar og er það skipulags- og umhverfisráð Akraneskaupstaðar sem fer með hlutverk skipulagsnefndar. Í upphafi nýs kjörtímabils skal sveitarstjórn taka afstöðu til þess hvort endurskoða skuli gildandi aðalskipulag. Aðalskipulag tekur gildi þegar það hefur verið samþykkt í sveitarstjórn og staðfest af Skipulagsstofnun. 

Aðalskipulag er skipulagsáætlun sem nær til alls lands sveitarfélags. Í aðalskipulagi er sett fram stefna sveitarstjórnar um þróun sveitarfélagsins varðandi;

• landnotkun

• byggðaþróun,

• byggðamynstur,

• samgöngu- og þjónustukerfi

• umhverfismál

Í aðalskipulagi er lagður grundvöllur fyrir gerð deiliskipulags varðandi landnotkun, takmarkanir á landnotkun, samgöngu- og þjónustukerfi og byggðamynstur, þar með talið þéttleika byggðar. Í aðalskipulagi eða breytingu á því, er heimilt að setja fram nánari stefnu, svo sem um nýbyggingarsvæði eða endurbyggingarsvæði í eldri byggð eða um einstök viðfangsefni.

Aðalskipulag skal byggt á landsskipulagsstefnu, svæðisskipulagi, liggi það fyrir, upplýsingum um náttúru- og menningarminjar og áætlunum um þróun og þarfir sveitarfélagsins. Þá skal jafnframt gætt að samræmi við skipulagsáætlanir aðliggjandi sveitarfélaga.

Í aðalskipulagi skal marka stefnu til að minnsta kosti tólf ára en jafnframt gera grein fyrir samhengi skipulagsáætlunarinnar og einstakra þátta hennar við langtímaþróun sveitarfélagsins.

Endurskoðun Aðalskipulags Akraness 2005-2017

Vor 2019: Undanfarin ár hefur verið unnið að endurskoðun Aðalskipulags Akraness 2005-2017. Skipulagslýsing var kynnt og auglýst í nóvember 2011. Fyrstu drög að endurskoðuðu aðalskipulagi voru kynnt vorið 2013 á almennum kynningarfundi.

Í upphafi verksins voru helstu viðfangsefni endurskoðunar þessi:

• Íbúaþróun, endurmat á íbúðaþörf og landþörf.
• Breytingar á hafnarsvæði. Fallið frá gerð Skarfatangahafnar.
• Endurskoðun á afmörkun framtíðaríbúðarsvæða, stækkun Skógahverfis.
• Endurskoðun göngu-, hjóla- og reiðstígakerfis.
• Kirkjugarður.
• Svæði fyrir garðyrkjustöð austan Miðvogs (gert með breytingu á gildandi aðalskipu­lagi 2015).

Á verktímanum bættust eftirtalin viðfangsefni við:

• Sementsreitur.
• Stækkun miðsvæðis við Dalbraut, Dalbrautarreitur.
• Stækkun tjaldsvæðis í Kalmansvík.

Eftir að vinna við endurskoðun aðalskipulagsins hófst hafa verið gerðar tíu breytingar á gildandi aðalskipulagi. Veigamestu breytingarnar eru:

• Sementsreit breytt í miðsvæði og íbúðarbyggð (breyting 2017)
• Miðsvæði við Dalbraut stækkað (breyting 2017)
• Meginhluti Skarfatangahafnar felldur út (breyting 2019)

Nokkrar meginbreytingar hafa því nú þegar tekið gildi með aðalskipulagsbreytingum sem kynntar hafa verið sérstaklega með gerð skipulagslýsingar í upphafi hvers verks og kynningarfundum um skipulagstillögurnar.

Önnur drög að endurskoðuðu aðalskipulagi voru kynnt á almennum fundi í janúar 2018. Eftir sveitarstjórnarkosningar 2018 fór skipulagsráð yfir fyrirliggjandi drög, stefnu, markmið og landnotkun og lagði til nokkrar áherslubreytingar.

Unnið er að húsnæðisstefnu Akraneskaupstaðar þar sem m.a. verður lagt mat á mannfjöldaþróun og húsnæðisþörf. Tekið verður mið af húsnæðisstefnunni í tillögu að endurskoðuðu aðalskipulagi. Stefnt er að því að tillaga verði kynnt haustið 2019 og að staðfest aðalskipulag liggi fyrir um mitt ár 2020.

Vor 2013: Tillaga að Aðalskipulagi Akraness 2013-2025, áfangaskýrsla 3, var lögð fram í maí 2013. Endurskoðun Aðalskipulags Akraness 2005-2017 felur í sér uppfærslu eldra skipulags og byggist í meginatriðum á sömu gögnum. Við endurskoðunina var fyrst og fremst litið til eftirfarandi þátta; Íbúaþróun og landþörf undir íbúðarbyggð, hafnarsvæði, endurskoðun á afmörkun framtíðaríbúðarsvæða, endurskoðun stígakerfa, landnotkun og ýmsra minni háttar breytinga.

Vor 2010: Að loknum sveitarstjórnarkosningum, taldi nýkjörin bæjarstjórnar Akraness að þörf væri á endurskoðun nokkurra þátta aðalskipulagsins. Ekki síst var það vegna fólksfjölgunar á árabilinu 2005-2008, sem var langt umfram mannfjöldaspá aðalskipulagsins. Áherslur höfðu einnig breyst á öðrum sviðum, s.s. um uppbyggingu hafnarinnar. Á íbúaþingi sem haldið var í desember 2010 kom fram áhersla á umhverfismál og bæjarumhverfi svo og fjölskyldu- og íþróttabæinn Akranes.

Lýsing og verkáætlun skipulagsendurskoðunarinnar, áfangaskýrsla 1, var auglýst í nóvember 2011. Umsagnir bárust frá Skipulagsstofnun, Umhverfisstofnun, Fornleifavernd ríkisins og Kirkjugarðaráði.

Helstu viðfangsefni endurskoðunar

• Íbúaþróun, endurmat á íbúðaþörf og landþörf.
• Breytingar á hafnarsvæði. Fallið frá gerð Skarfatangahafnar.
• Endurskoðun á afmörkun framtíðaríbúðarsvæða, stækkun Skógahverfis.
• Endurskoðun göngu-, hjóla- og reiðstígakerfis.
• Nýr kirkjugarður.
• Svæði fyrir garðyrkjustöð austan Miðvogs.

Ákveðið var að fyrirliggjandi skipulagsgögn yrðu uppfærð og gefin út að nýju sem heild. Helstu forsendur aðalskipulagsins eru í meginatriðum þær sömu og við gerð aðalskipulagsins 2005 burtséð frá umfjöllum um lýðtölur, mannfjölda og mannfjöldaspá. Sá þáttur forsenduheftis var endurskoðaður í áfangaskýrslu 2, Mannfjöldi og íbúðarhúsnæði, september 2012.